زارعی: هزینه صدور مجوز صعود به دماوند 50 دلار است
فصل صعودهای کوهنوردی درحالی با فرا رسیدن بهار آغاز میشود که درحال حاضر هم شاهد صعودهای جستهو گریخته کوهنوردان به قلل مختلف داخلی هستیم. صعودهایی که بعضا با حوادث تلخی روبهرو میشود. حال آنکه به گفته رضا زارعی رئیس فدراسیون کوهنوردی در کشور ما به دلیل نبود ارتباط مناسب بین سازمانهای مختلف، دسترسی به یک تیم حادثهدیده چند روز زمان خواهد برد. او در مصاحبه با خراسان با تاکید بر اینکه ضعف قانونی منجر به این شده که ستاد بحران، حوادث کوهستان را به رسمیت نشناسد، عنوان کرد به همین علت عملیات امدادونجات مفقودشدگان کوهستان همواره با مشکلاتی مواجه است. زارعی که بودجه فدراسیون تحت مدیریتش را یکسوم بودجه بسیاری از فدراسیونهای المپیکی میداند، از درآمدزایی این فدراسیون از طریق صدور مجوز صعود به دماوند صحبت کرد. مجوزی که برای خارجیها چیزی حدود50 دلار خرج برمیدارد.
بحرانهای ارزی سال مالی سختی برای فدراسیونها رقم زد. این اتفاق چه تاثیری بر عملکرد فدراسیون کوهنوردی داشت؟
بحرانهای ارزی هزینهها را در همه فدراسیونها از جمله فدراسیون کوهنوردی چندین برابر کرده و به جرات میتوانم بگویم که هزینههایمان برای هر اعزام چیزی حدود 3 برابر شده. بنابراین قطعا در آینده این بحرانهای ارزی بر اعزامهای ما تاثیرات منفی خود را خواهد داشت.
بودجه کوهنوردی در مقایسه با فدراسیونهای المپیکی همتراز خود چه میزان کمتر است؟
براساس آنچه که از روسای فدراسیونها یا از خود کمیته ملی المپیک میشنوم، درآمد ما از کمیته ملی المپیک، گاها بین نصف یا یک سوم سایر فدراسیونهاست و در رشتههای اصلیمان هم، 10 درصد بودجه سایر فدراسیونها را دریافت میکنیم. در وزارت ورزش هم شرایط بودجه ما حدود نصف یا یک سوم فدراسیونهای المپیکی است.
فصل صعودها نزدیک است. برای کاهش حوادث کوهنوردی چه اقداماتی در دستور کار فدراسیون قرار گرفته؟
یکی از کارهایی که از سال 92 آغاز کردهایم، دستهبندی باشگاههای ورزشی بر اساس ساختارشان بود. ما با فشارهای زیادی که آوردیم، ساختار گروههای کوهنوردی را در دل باشگاهها قرار دادیم. حوادث کوهستان در تمام دنیا شایع است. کوهی مثل منبلان پرتلفاتترین قله دنیاست. اما آنها میآیند و از طریق سازمانهای مرتبط به راهنماهای کوهستان، کوهنوردان را وادار میکنند که حتما باید به همراه یک راهنما به قله صعود کنند. این ساختار در کوهنوردی ما وجود ندارد. به این ساختار که برسیم میتوانیم تلفات را به حداقل برسانیم اما نمیتوانیم تلفات کوهستان را صفر کنیم. از طرفی ایجاد پایگاههای کوهستانی و همکاری سازمانهای مرتبط با بحثهای امداد و نجات در کاهش تلفات حوادث میتواند بسیار کمککننده باشد. در فرانسه از زمان وقوع حادثه تا پایان عملیات امدادونجات، چیزی کمتر از نیمساعت صرف وقت میشود. اما در کشور ما برای دسترسی به یک تیم حادثهدیده باید چند روز وقت صرف کنیم.
علت چیست؟
ما هیچ ارتباط مناسبی بین سازمانهای مختلف نداریم. ستاد بحران هنوز حوادث کوهستان را به رسمیت نمیشناسد. به همینخاطر بودجه اختصاصی به سازمانهای متولی امداد و نجات نمیدهد. بحث امداد و نجات در تمام دنیا یک تخصص بوده و سازمان متولی هم دارد. حال آنکه ما نه بودجه این کار را داریم و نه تخصصاش را.
برای رفع این نقیصه چه باید کرد؟
نجات یک مقوله حقوقی است و تنها سازمانهایی که در این زمینه متولی هستند -مثل هلال احمر-میتوانند مداخله کنند. چون بحث جان افراد در میان است. در کشورهای دیگر بحث نجات توسط بخش خصوصی انجام میشود چون هزینهبر است. در کشور ما این قضیه به شکل غیرانتفاعی صورت نمیگیرد و عملا هلال احمر حوادث کوهستان را پوشش میدهد. اما هیچجای قانون نیامده که حوادث کوهستان هم جزو وظایف هلال احمر است. به همین خاطر بودجه خاصی به آن نمیدهند. ضمن اینکه بودجه امداد حوادث کوهستان هم عدد کمی نیست. پس نیاز است که برای حوادث کوهستان بودجه اختصاصی درنظر گرفته شود. مثلا حادثهای در کوه دماوند برای کوهنوردان داخلی یا خارجی رخ میدهد. یک پرواز بالگرد، عددهای سرسامآوری هزینه دارد و یک ساعت پرواز بالگرد، چیزی حدود20 الی 25 میلیون تومان هزینه به دنبال دارد.
بعد از پیوستن عظیم قیچیساز به باشگاه 8 هزارتاییها، حالا به نظر میرسد پروانه کاظمی به دنبال ثبت رکوردی مشابه است...
ببینید، دهههای 60 و 70 میلادی صعودهای 8 هزارمتری بیشتر موردتوجه بود. حال آنکه در حال حاضر در اروپا دیگر صعودهای 14 قله 8 هزارمتری به عنوان شاخص درنظر گرفته نمیشود. از طرفی ورزشکاری که میخواهد به تنهایی چنین صعودی داشته باشد، باید پشتوانه ملی داشته باشد. چون کف هزینه یک صعود مثل صعود به اورست، حدودا 40 هزار دلار است که عدد کمی نیست. دورهای که عظیم قیچیساز دست به صعود به قلل 8 هزارمتری زد، پشتوانه خوبی از بخش خصوصی داشت. اما در حال حاضر اقدام به صعود به قلل 8 هزار متری بسیار مشکل است. اینکه خانم کاظمی بخواهد 8 تا 10 قله باقیمانده را صعود کند، نیازمند یک عزم ملی است که با توجه به شرایط اختصاصی کنونی امکانپذیر نیست. مگر اینکه بخش خصوصی وارد عمل شود و یک بودجه10 تا 12 میلیاردی برای این کار در نظر بگیرد. خیلی از صعودهای عظیم با اعداد و ارقام بالایی صورت گرفت.
بگذریم. فدراسیون کوهنوردی ایران بابت هزینه صعود به دماوند مبلغی دریافت میکند؟
ما مجوزی داریم که بیشتر برای امداد و نجات و حمل زباله هزینه میشود و معادل50 دلار است و از خارجیها گرفته میشود. البته در اینخصوص همیشه با هجمههایی هم مواجه بودیم. اما هزینههایی که در آن منطقه داریم را از این طریق پوشش میدهیم. ضمن اینکه درحال ساخت زیرساختهایی در دماوند هستیم که بتوانیم خدمات بهتر و در شأن گردشگر خارجی ارائه دهیم. البته گرفتن هزینه برای مجوز صعود در اکثر کشورهایی که قلههای جذاب برای صعود دارند، مرسوم است. از جمله در منطقه هیمالیا، هند و نپال از 40 الی 50 دلار شروع میشود و تا 11هزار دلار که مختص اورست است، بالا میرود. درآمدزایی خوبی است اما بخش بیشتر آن صرف پاکسازی و امداد ونجات میشود.